انواع جنس قابلمه و هر نکته مهمی که باید در این باره بدانید
چهارشنبه 12 آبان 0 | 19:33
قابلمه مهمترین وسیله ی پخت و پز بین تمام ظروف موجود در آشپزخانه ی ماست که خلأ بسیاری از ظروف را به راحتی پر می کند به گونه ای که حتی برای سرخ کردن غذاها ملزم به استفاده از تابه نیستیم جایگزین مناسبی برای این امر است. به تازگی و به روش دم انداختن، کیک ها و کاپ کیک های خوشمزه ای هم درآن می توان درست کرد. و این ها همه در تأیید جملات قبل است در خصوص: این ظرف بعنوان پرکاربردترین ظرف پخت و پز است.
قابلمه از دیرباز با ظاهری متفاوت مورد استفاده قرار می گرفته که با گذشت زمان به چیزی که هم اکنون در منازل ما وجود دارد، با دسته ها و درب های مناسب، کف های سه لایه، پوشش های مختلف و رنگ های متفاوت تغییر شکل پیدا کرده است. به گونه ای که قابلمه ای سنگی با شکل و شمایل نه چندان پیشرفته در کشور مکزیک یافت شد که طبق تحقیقات باستان شناسان قدمت این قابلمه به ۹۰۰۰ سال پیش باز می گردد.
جنس های مختلف قابلمه:
استیل ضدزنگ؛ کارا و بادوام
مزایا
- استیل بگیر (استیلی که مغناطیسی است و جذب آهن‌ربا می‌شود) روی اجاق‌های القایی هم قابل‌استفاده است.
- ظروف پخت‌وپز استیل، خصوصا استیل 18/10 (نسبت کروم به نیکلِ ترکیب‌شده با استیل؛ ۱۸ به درصد کروم و ۱۰ به درصد نیکل اشاره دارد)، بسیار بادوام‌اند. استیل در برابر زنگ و خوردگی جنس مقاومی است. در برابر خش و غُرشدگی هم همین‌طور.
- استیل ضدزنگ با غذاهای اسیدی یا قلیایی واکنش نمی‌دهد. این جنس قابلمه ها برای پخت هر نوع غذایی قابل‌استفاده‌اند و روی رنگ و طعم غذا اثر نمی‌کنند.
- از قابلیت شست‌وشو در ماشین ظرفشویی برخوردارند. اما شست‌وشوی دستی برای افزایش طول عمر و حفظ درخشندگی این جنس قابلمه بهتر است.
- درون فر هم قابل‌استفاده‌اند (البته برای هر جنس قابلمه مواردی از قبیل قابلیت استفاده در فر یا شست‌وشو در ماشین ظرفشویی را باید در دستورالعمل تولیدکننده هم چک کنید.)
معایب
- استیل به‌تنهایی رسانندگی گرمایی ضعیفی دارد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم برای خرید ظروف پخت‌وپز استیل دنبال مدلی باشید که با مس یا آلومینیوم ترکیب شده باشد. برای تقویت رسانندگی گرماییِ ظروف استیل معمولا ساختارشان را چندلایه می‌سازند و در لایه میانی از فلزی مثل مس یا آلومینیوم یا هر فلز دیگری که رسانندگی گرمایی بهتری از استیل داشته باشد استفاده می‌کنند. استفاده از مس در مقایسه با آلومینیوم قیمت ظروف استیل را بالاتر می‌برد. اما ظروف استیلی که با مس تقویت می‌شوند نسبت به تغییرات دما واکنش‌پذیری سریع‌تری دارند.
- قابلمههای استیل بیشتر برای پخت غذاهای آب‌دار مناسب‌اند. مگر اینکه کفی ضخیم چندلایه داشته باشند که زود ته نگیرند.
- سطح ظروف استیل باوجود مقاومت بالا ممکن است به‌مرور براثر استفاده و نگهداری نادرست (حرارت خیلی زیاد، استفاده از کفگیر و ملاقه فلزی، شست‌وشو با اسکاچ زبر و شویندههای ساینده) صدمه ببیند. در این صورت احتمال دارد نیکل موجود در ترکیبات استیل به غذا راه پیدا کند. قابل‌توجه کسانی که آلرژی شدید یا حساسیت به نیکل دارند. اگر چنین مشکلی دارید، قابلمههای چدن یا تماما سرامیک برایتان بهترند.
چدن؛ کلاسیک سنگین‌وزن
چدن جنس فوق‌العاده بادوامی است. ظروف پخت‌وپز چدنی، اگرچه دیر داغ می‌شوند، از لحاظ حفظ گرما محشرند و می‌توانند غذا را پس از پایان پخت تا مدت طولانی‌تری گرم نگه دارند. اما چدن جنس سنگین‌وزنی است. غذا هم که داخلش باشد سنگین‌تر می‌شود. نکته ریز دیگر اینکه چدن به اندازه مس و آلومینیوم در توزیع یکنواخت گرما خوب نیست.
ظروف پخت‌وپز چدنی بر دو نوع‌اند:
چدن لعاب‌کاری‌شده
مزایا
- چدن لعاب‌کاری‌شده با غذاهای اسیدی یا قلیایی واکنش نمی‌دهد. پس از این جنس قابلمه ها می‌توانید برای تهیه غذاهای گوجه‌ای یا آب‌لیمودار هم استفاده کنید.
- می‌توانند قابل‌شست‌وشو در ماشین ظرفشویی باشند. اما بهتر است این کار را نکنید. شست‌وشوی مکرر در ماشین ظرفشویی چه‌بسا پوشش لعابی این ظروف را از بین ببرد.
- در فر هم قابل‌استفاده‌اند. (اگر متعلقات پلاستیکی نداشته باشند که در فر ذوب شود؛ مثلا دستگیره پلاستیکی)
- نگهداری قابلمههای چدنی لعاب‌کاری‌شده بسیار راحت‌تر است. چون لعاب این ظروف خودبه‌خود مانع ایجاد زنگ‌زدگی می‌شود. اما چدن بدون لعاب را برای جلوگیری از زنگ‌زدگی باید روغن‌کاری کنید.
- در مقایسه با ظروف چدنی بدون لعاب تنوع رنگی بیشتری دارند. در مدل‌های متنوع‌تری هم پیدا می‌شوند.
معایب
- از انواع بدون لعاب گران‌ترند.
- خیلی نچسب نیستند.
چدن بدون لعاب
مزایا
- روی حرارت خیلی زیاد هم قابل‌استفاده‌اند.
- اگر خوب سیزنینگ‌شان کنید، تقریبا نچسب می‌شوند. سیزِنینگ به این معنی است که سطح داخلی ظرف باید روغن‌کاری و در دمای بالا حرارت داده شود.
پرفروش‌ترین قابلمههای چدنی را ببینید
معایب
- چدن بدون لعاب با غذاهای اسیدی یا قلیایی واکنش می‌دهد و می‌تواند طعم و رنگ غذا را تغییر دهد.
- نگهداری این ظروف زحمت نسبتا زیادی دارد. هرازچندگاهی نیاز به سیزِنینگ دارند تا هم تقریبا نچسب شوند و هم زنگ نزنند. انجام درست فرایند سیزِنینگ ریزه‌کاری‌هایی دارد که در این مطلب نمی‌گنجند. همین‌قدر بگوییم که چدن لعاب‌کاری‌شده نیازی به سیزِنینگ ندارد.
- برای شست‌وشو در ماشین ظرفشویی مناسب نیستند. در شست‌وشوی دستی هم باید دقت داشته باشید که استفاده از اسکاچ زبر و شویندههای قوی سیزنینگ‌شان را از بین می‌برد. درضمن پس از هر بار شست‌وشو باید کاملا خشک شوند. وگرنه زنگ می‌زنند.
- این جنس ظروف، خصوصا در تماس با مواد غذایی اسیدی، مقداری نشت آهن خواهند داشت. بنابراین شاید در برخی افراد موجب شوند که بیش از نیاز روزانه بدنشان آهن دریافت کنند. مبتلایان به هِموکروماتوز چون جذب آهن بدنشان زیاد است باید در خصوص استفاده از ظروف چدنی محتاط‌تر باشند.
مس؛ زیبنده و تماشایی
مزایا
- رسانندگی گرمایی مس حرف ندارد. ظروف پخت‌وپز مسی نسبت به تغییرات دما خیلی سریع واکنش می‌دهند و درجه حرارت‌شان با کم یا زیاد کردن شعله زود هماهنگ می‌شود. این قابلیت به توزیع یکنواخت‌تر گرما و پخت بهتر پخت هم کمک می‌کند.
- چون مس رسانندگی گرمایی بالایی دارد، نیازی نیست برای داغ‌شدن ظرف‌تان قبل از شروع آشپزی معطل شوید.
- ظروف مسی درصورت نگهداری مناسب دوام خوبی خواهند داشت. زیبایی‌شان هم که تعریفی است. اما اگر سراغ ظروف پخت‌وپز مسی رفتید، پیشنهاد می‌کنیم نوع ضخیم‌شان را بخرید. انواع با ضخامت ۱٫۱۶ تا ۱٫۸ اینچی دوام بهتری دارند. اما ظروف مسی نازک زود غُر می‌شوند.
- معمولا با دسته استیل عرضه می‌شوند که در این صورت درون فر هم قابل‌استفاده‌اند.
معایب
- مس فلز گرانی است. یعنی که از ظروف مسی انتظار قیمت ارزان نداشته باشید.
- روی اجاق‌های القایی قابل‌استفاده نیستند.
- برای حفظ درخشندگی هرازچندگاهی نیاز به پولیش‌کاری دارند.
- مس جزو فلزات واکنش‌پذیر است و روی طعم و رنگ غذا اثر می‌کند. به همین دلیل ظروف پخت‌وپز مسی را با لایه‌ای قلع یا استیل ضدزنگ روکش می‌کنند تا مواد غذایی به‌طور مستقیم در تماس با مس نباشند. منتها روکش قلع به‌مرور از بین می‌رود. بنابراین ظروف مسی باید هر چند وقت یک بار مجددا قلع‌اندود شوند. این درحالی است که روکش استیل دوام بیشتری دارد. اما قیمت را هم بالا می‌برد. البته استیل اندکی از رسانندگی گرمایی مس می‌کاهد.
- تماس مستقیم مس با اسیدی‌جات سبب نشت این ماده معدنی به مواد غذایی می‌شود. اگرچه مقداری مس برای نیاز روزانه بدن لازم است، اما اگر دریافت مس از نیاز بدن‌مان بیشتر باشد، مس اضافی در طولانی‌مدت در کبد رسوب می‌کند و اختلالاتی در برخی کارکردهای بدن بروز خواهد کرد. ازاین‌رو استفاده از ظروف مسیِ بدون روکش برای پخت‌وپز می‌تواند خطرناک باشد. روکش خش‌برداشته و ساییده‌شده هم قابل‌قبول نیست. ازاین‌رو به‌دلیل احتمال ورود بیش از حد مس به غذا باید در استفاده از ظروف مسی محتاط بود.
- مبتلایان به بیماری ویلسون نباید از ظروف مسی استفاده کنند. این بیماری نوعی اختلال وراثتی نادر است که موجب اشکال در متابولیسم مس و درنتیجه رسوب مس در اندام‌ها می‌شود.
سرامیک؛ شیک و مطمئن
مزایا
- ظروف پخت‌وپز سرامیکی از ظاهر خوبی برخوردارند.
- سرامیک خیلی آهسته گرم می‌شود و درنتیجه برای آرام‌پزی جنس مناسبی است.
- سرامیک جزو سطوح غیرواکنشی است و بنابراین با مواد غذایی اسیدی یا قلیایی واکنش نمی‌دهد.
- دقت داشته باشید که ظروف دارای پوشش سرامیک با ظروف تماما سرامیکی فرق دارند. ظروف دارای پوشش سرامیک تنها با لایه‌ای از سرامیک پوشش داده شده‌اند. درحالی‌که بدنه‌شان در اصل از جنس فلزاتی نظیر آلومینیوم یا استیل است. اما ظروف تماما سرامیکی به‌کل از سرامیک ساخته شده‌اند و در صورتی که باکیفیت باشند، احتمال خش‌برداشتن و پوسته‌شدن لعاب‌شان کمتر است.
معایب
- شکننده‌اند.
- چندان ارزان نیستند.
- ظروف پخت‌وپز سرامیکی چنانچه با مواد حاوی فلزات سنگین یا پوشش‌های شیمیایی سمی لعاب داده شده باشند، برای سلامتی مضرند. تولیدکننده ممکن است از لعاب حاوی کادمیوم یا سرب استفاده کرده باشد. اما در انواع باکیفیت از مواد مطمئن‌تری استفاده می‌شود. خود روند تولید هم مهم است. چنانچه ظروف سرامیکی در کوره به‌اندازه و تحت دمای کافی پخت نشوند، درصورت وجود لعاب سربی خطر نشت سرب محتمل است.
آلومینیوم؛ ارزان و سبک
آلومینیوم خام فلز شدیدا نرم و واکنش‌پذیری است و با مواد غذایی اسیدی، قلیایی و سولفوری واکنش می‌دهد. اگر در آلومینیوم خام غذا بپزید، مواد غذایی به‌دلیل واکنش‌پذیری بالای آلومینیوم تغییر رنگ می‌دهند و طعم تلخی پیدا می‌کنند.
ازاین‌رو ظروف پخت‌وپز آلومینیومی را طی تولید اصطلاحا آنودایز می‌کنند تا دیگر واکنش‌پذیر نباشند. آلومینیوم طی فرایندآنودایزِیشِن در محلولی اسیدی و تحت جریان الکتریکی قرار می‌گیرد. درنتیجه این فرایند پوششی محافظ روی سطح آلومینیوم به وجود می‌آید که مقاومت ظروف آلومینیومی را بالا می‌برد. ظروف آلومینیومی با پوشش نچسب یا روکش استیل هم داریم.
شاید برایتان سؤال پیش آمده باشد که فرق ظروف آلومینیومی با رویی یا همان روحی در چیست؟ در منابع مختلفی دیدیم اشاره شده است که این ظروف برخلاف تصور عموم درواقع از جنس آلومینیوم‌اند.
مزایا
- آلومینیوم رسانندگی گرمایی فوق‌العاده بالایی دارد. اما باز هم مس در رسانندگی گرمایی از آلومینیوم سرتر است.
- آلومینیوم جنس نسبتا سبکی برای ساخت ظروف پخت‌وپز و جنس قابلمه است.
- ظروف پخت‌وپز آلومینیومی درون فر هم قابل‌استفاده‌اند. البته به‌شرط داشتن دسته نسوز.
معایب
- ظروف پخت‌وپز آلومینیومیِ آنودایزشده معمولا روی اجاق‌های القایی قابل‌استفاده نیستند. مگر اینکه بدنه استیل داشته باشند.
- این جنس قابلمه ها قابل‌شست‌وشو در ماشین ظرفشویی نیستند و باید دستی شسته شوند.
- درصورت استفاده از کفگیر و ملاقه فلزی خش می‌افتند و محتوای فلزی ظرف به درون مواد غذایی راه پیدا می‌کند که اتفاق خوبی برای سلامتی نیست. به همین دلیل برخی کارشناسان تغذیه استفاده از این جنس ظروف را به‌دلیل احتمال ورود آلومینیوم به غذا چندان توصیه نمی‌کنند.
نچسب؛ رژیمی‌پسند اما کم‌دوام
ظروف پخت‌وپز نچسب می‌توانند از جنس آلومینیوم آنودایزشده باشند که در این صورت سبک و نسبتا ارزان خواهند بود اما بدنه این ظروف در انواع گران‌تر معمولا از استیل یا مس ساخته می‌شود. حتما می‌پرسید که پس فرق ظروف نچسب با قابلمههای برای مثال استیل در چیست؟ تنها تفاوت‌شان این است که با ترکیبات نچسب مثل تفلون یا سرامیک پوشش داده شده‌اند. اگر دغدغه‌های محیط‌زیستی دارید، سرامیک انتخاب محیط‌زیست‌دوستانه‌تری است.
مزایا
- ظروف پخت‌وپز نچسب برای آشپزی با روغن کم بسیار مناسب‌اند. برخی برندها ادعا می‌کنند که این ظروف حتی بدون قطره‌ای روغن هم قابل‌استفاده‌اند. اما برای افزایش طول عمر ظروف نچسب بهتر است که حداقل با اندکی روغن چرب شوند.
- به‌راحتی تمیز می‌شوند. اما نباید از سطوح زبر و مواد شوینده ساینده برای تمیزکردن‌شان استفاده کنید. ازآنجاکه چسبنده نیستند، اصلا نیازی هم به شست‌وشوی سخت نیست.
- برخی ظروف نچسب درون فر هم قابل‌استفاده‌اند. اما باید حداکثر دمای قابل‌تحمل‌‌شان را روی جعبه محصول چک کنید.
معایب
- پوشش نچسب این ظروف به‌مرور خش برمی‌دارد و پوسته‌پوسته می‌شود. بنابراین در ظروف نچسب به‌هیچ‌وجه از کفگیر و ملاقه فلزی استفاده نکنید.
- این جنس قابلمه یا تابه برای آشپزی با حرارت بالا مناسب نیست. ظروف نچسب با پوشش تفلون تحت دمای خیلی زیاد از خودشان ذرات و گازهای سمی آزاد می‌کنند. درمورد ظروف نچسب با پوشش سرامیکی هم باید دقت داشته باشید که دمای خیلی زیاد می‌تواند خاصیت نچسب‌بودن‌شان را از بین ببرد.
- ظروف نچسب عمر نسبتا کوتاهی دارند. البته به کیفیت مواد اولیه و نحوه نگهداری هم بستگی دارد.
گرانیت؛ محکم و سنگ‌نما
آن‌طور که در منابع آنلاین برخوردیم، ظروف پخت‌وپز گرانیتی ربطی به سنگ گرانیت ندارند. بدنه این ظروف گویا در اصل فلزی است. اما لعابی که برای روکش‌کردن‌شان استفاده می‌شود به ویژگی‌های ظاهری گرانیت شباهت دارد و به همین دلیل به‌اسم گرانیت معروف‌اند.
مزایا
- جزو سطوح غیرواکنشی محسوب می‌شوند و درنتیجه برای پخت طیف گسترده‌تری از مواد غذایی کاربرد دارند.
- از ظروف پخت‌وپز چدنی سبک‌ترند.
- به‌راحتی تمیز می‌شوند.
مشاهده پرفروش‌ترین قابلمههای گرانیتی + قیمت
معایب
- پوشش ظروف گرانیتی در مواردی ممکن است حاوی فلزات سنگین باشد. بنابراین ترجیحا از برندهای متعبر خرید کنید. کیفیت مواد اولیه نقش بسزایی در سلامت ظروف پخت‌وپز دارد.
- در استفاده از این ظروف باید مواظب بود که خط‌وخش نیفتند و لعاب‌شان ساییده نشود.
- معمولا به‌عنوان ظروف نچسب تبلیغ می شوند. اما گاهی از این بابت عملکرد چندان رضایت‌بخشی ندارند.
جمع‌بندی در مورد انواع جنس قابلمه
در این مطلب ویژگی‌های چند جنس قابلمه را خدمت‌تان معرفی کردیم. دیدید که هر جنس قابلمه ای مزایا و معایب خاص خودش را دارد و هیچ جنسی از همه لحاظ عالی نیست. اما به‌طور کلی استیل از لحاظ سلامتی برای استفاده روزمره جنس نسبتا مطمئن‌تری است. ظروفی که با مواد غذایی اسیدی یا قلیایی واکنش نمی‌دهند طبیعتا برای پخت انواع بیشتری از غذاها کاربرد خواهند داشت. ظروف دارای سطوح واکنش‌پذیر برای پخت هر نوع غذایی مناسب نیستند. استفاده و نگهداری از ظروف دارای سطوح لعاب‌کاری‌شده و روکش‌دار هم به مراقبت زیادی احتیاج دارد.
شدیدا توصیه می‌کنیم برای هر جنس قابلمه ای حتما دستورالعمل تولیدکننده را برای استفاده و نگهداری از ظرف خریداری‌شده بادقت مطالعه کنید. ببینید ظرفی که خریده‌اید آیا از سوی تولیدکننده قابل‌استفاده در فر ذکر شده است یا نه. توجه به حداکثر دمای قابل‌تحمل و نکات شست‌وشو هم یادتان بماند. امیدواریم با این مطلب توانسته باشیم حداقل به پاره‌ای از ابهامات‌تان در خصوص تفاوت جنس‌های مختلف ظروف پخت‌وپز پاسخ داده باشیم.
قابلمه مهمترین وسیله ی پخت و پز بین تمام ظروف موجود در آشپزخانه ی ماست که خلأ بسیاری از ظروف را به راحتی پر می کند به گونه ای که حتی برای سرخ کردن غذاها ملزم به استفاده از تابه نیستیم جایگزین مناسبی برای این امر است. به تازگی و به روش دم انداختن، کیک ها و کاپ کیک های خوشمزه ای هم درآن می توان درست کرد. و این ها همه در تأیید جملات قبل است در خصوص: این ظرف بعنوان پرکاربردترین ظرف پخت و پز است.
قابلمه از دیرباز با ظاهری متفاوت مورد استفاده قرار می گرفته که با گذشت زمان به چیزی که هم اکنون در منازل ما وجود دارد، با دسته ها و درب های مناسب، کف های سه لایه، پوشش های مختلف و رنگ های متفاوت تغییر شکل پیدا کرده است. به گونه ای که قابلمه ای سنگی با شکل و شمایل نه چندان پیشرفته در کشور مکزیک یافت شد که طبق تحقیقات باستان شناسان قدمت این قابلمه به ۹۰۰۰ سال پیش باز می گردد.
جنس های مختلف قابلمه:
نظرهای کارشناسی و پزشکی متفاوتی از در سه دهه ی اخیر وجود داشته است. برای مثال تا همین ده سال پیش باورها بر این اساس بود که طبخ غذا در ظروف از جنس مس بسیار برای بدن مفید است و به تأمین مس مورد نیاز بدن کمک می کند. اما تحقیقات اخیر هاکی از آن است که مس بدن تنها از طریق مواد خوراکی تأمین می شود و طبخ غذا در ظروفی از جنس مس تنها زمانی که روکش داخلی آن از جنس قلع است، مجاز است و تماس مستقیم مواد غذاییِ در حال پخت با مس بدون پوشش قلع به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
این باور به گونه ای غلط رواج پیدا کرده بود که بسیاری از مردم تکه ای فلز آهن یا فلز مس داخل غذای در حال طبخ خود می انداختند تا به جذب این مواد برای بدنشان کمک کند!
از چند دهه قبل ظروفی از جنس آلومینیوم خالص باب شد که در بازار و میان مردم به ظروف روحی شناخته می شد. برای استفاده از این ها امروزه توصیه چندانی صورت نمی گیرد و حتی کارشناسان و پزشکان توصیه اکید دارند که از چنین ظروفی استفاده نشود مگربه صورت آنادایز شده.
در این راستا قابلمه هایی وارد بازار شد با همان جنس آلومینیوم اما با روکش داخلی (پوشش) از جنس تفلون. که در ادامه مفصل راجع به انواع پوشش های داخلی ظروف از جمله تفلون صحبت خواهیم کرد.
انواع جنس بدنه ی قابلمه:
بدنه ی قابلمه ها از جنس های مختلفی همچون آلومینیوم آلیاژی، آلومینیوم خالص، مس و استیل است.
آلومینیوم خالص همان است که در بازار به روحی معروفند. این جنس از بدنه متشکل از ورق های آلومینیوم است که توسط دستگاه پرس به فرم قالب قابلمه در آمده و سپس دستگیره های آن را به بدنه متصل می کنند. این ظروف می توانند بعد ار پِرِس با آبکاری اسیدی شستشو داده شوند و به عنوان همان قابلمه روحی های معروف وارد بازار شوند. و اگر همین ها پِرِس شده با یکی از انواع مختلف رنگ، دارای روکش خارجی شوند و طی مراحلی با یکی از انواع تفلون، سرامیک و گرانیت دارای روکش داخلی (پوشش) شوند به شکلی کاملا متفاوت به بازار رفته و به دست مصرف کننده می رسند.
نوع دیگری از جنس بدنه، آلومینیوم آلیاژی است. این نوع ظروف مانند بسیاری از الفاظ که به اشتباه در میان عامه مردم و بازاریان رواج یافته، به چدن معروف شده اند. به این گونه که مواد مذاب آلومینیوم آلیاژی را داخل قالب هایی به شکل قابلمه ریخته و فرم کلی ظرف را به خود می گیرد، حتی دستگیره های ظرف هم در فرم قالب لحاظ شده و به همین دلیل ظروف معروف به چدن دستگیره های متصل به خود دارند.
برای پوشش های داخلی و خارجی قابلمه هایی از جنس آلومینیوم آلیاژی دقیقا به شکل قابلمه های با جنس بدنه آلومینیوم خالص عمل می شود.
پوشش های داخلی قابلمه ها:
بعضی قابلمه ها پوشش داخلی ندارند، مانند روحی. قابلمه هایی با بدنه استیل هم معمولا بدون پوشش هستند، اما برندهایی مانند کرکماز و فیسلر ظروفی از جنس بدنه استیل و پوشش داخلی سرامیک هم روانه ی بازار کرده اند. پوشش ها از تفلون، سرامیک و گرانیت می باشد که قبلا اشاره کردیم این پوشش ها در سطح داخلی بدنه ای با جنس آلومینیوم خالص یا آلومینیوم آلیاژی اندوده می شوند که به تفصیل راجع به هرکدام توضیح خواهیم داد.
پوشش تفلون قابلمه:
وقتی قرار باشد قابلمه ای با عنوان روحی راهی بازار نشود قطعا باید پوشش داخلی وخارجی مناسبی داشته باشد تا با عنوانی دیگر در ویترین مغازه ها قرار گیرد. هنگامی که قابلمه ای با بدنه ی آلومینیوم آلیاژی و یا آلومینیوم خالص باشد، بدنه ی آن را با رنگی مناسب زیباتر کرده و داخلش را با ماده خاصی به نام پلی تترا فلوئورواتیلن (Polytetrafluoroethylene) که به اختصار (PTFE) نامیده می‌شود، می پوشانند. از PTFE با نام تفلون یاد می شود. مهمترین مزیت قابلمه های تفلون نچسب بودن آن است. به همین دلیل بسیاری از مردم ازظروف تفلون با عنوان نچسب نام می برند. این ظروف هنگام استفاده احتیاط بیشتری نسبت به بقیه ی پوشش ها که کامل توضیح خواهیم داد می طلبند. استفاده از قاشق چوبی یا پلاستیکی (ترجیحا چوبی) هنگام استفاده از آن ها توصیه می شود. تا زمانی که ظروف تفلون دچار خش نشده و همچنان نچسبی خود را دارد هیچ ضرری برای سلامتی ندشته و با خیال راحت می توان از آن ها استفاده کرد.
نکته مهم راجع به قابلمه های تفلونِ خش برداشته این است که تحت هیچ شرایطی مورد بازسازی قرار نگیرد، چرا که اصول بهداشتی که شرکت های دارای استاندارد رعایت می کنند هرگز توسط کارگاه هایی که قابلمه تفلون بازسازی می کنند رعایت نمی شود و استفاده از ظروف که تفلون بازسازی شده دارند تهدیدی برای سلامتی است.
پوشش سرامیک قابلمه:
زمانی که بازار داغ تفلون به راه بود و صحبت های ضد و نقیضی راجع به مناسب نبودن تفلون برای سلامتی پیش آمد قابلمه هایی با پوشش سرامیک روانه بازار شد که دو عیب قابلمه های تفلون را به خوبی پوشش داد. ظروفی با پوشش سرامیک دو مزیت دارند، نخست اینکه در برابر سایش مقاوم هستند و مانند ظروف تفلون مصرف کننده را ملزم به استفاده از قاشق و کفگیر چوبی نمی کنند. همین که قابلمه های سرامیک، مقاوم در برابر ساییدن هستند و خش بر نمیدارند مزیت دوم آن حاصل می شود که بهداشت و سلامت آن هاست.
اما این دو حسن دلیلی بر برتر بودن پوشش سرامیک بر پوشش تفلون نیست.
چرا که قابلمه های سرامیکی بعد از مدتی استفاده، خاصیت نچسب بودن خود را از دست داده و تنها مناسب طبخ غذاهایی چون آش، خورش و … می شوند. حال اینکه به لحاظ نچسبی، مقاوم به سایش و بهداشت و سلامت کدامیک برای مصرف کننده در الویت باشد، می تواند بین این دو پوشش یکی را برگزیند.
پوشش گرانیت قابلمه:
حتما به تازگی راجع به قابلمه های با پوشش گرانیت زیاد شنیده اید. با توجه به تمام مزایا و معایبی که ظروف با پوشش تفلون و سرامیک دارند بهترین راهکار برای داشتن مزایای هر دو در یک پکیج با کمی بالا و پایین، ظروفی با پوشش گرانیت بود.
پوشش گرانیت همانی است که مزایای حاصل از تفلون و سرامیک هر دو را دل دارد. به این صورت که:
نچسبی خوب وبا دوام تر نسبت به سرامیک،
مقاوم تر در برابر سایش نسبت به تفلون،
بهداشت و سلامت بالاتر نسبت به تفلون دارد.
نکته قابل توجه در مورد ظروف با این پوشش این است که فقط به دلیل ظاهرشان که مانند سنگ گرانیت است این نام برایش انتخاب شده و هیچ ارتباطی با سنگ گرانیت موجود در طبیعت ندارد.
لزوم داشتن سایزهای مختلف قابلمه در آشپزخانه مان:
قبل از صحبت کردن راجع به این موضوع بهتراست اشاره ای به سایزهای مختلف قابلمه ها داشته باشیم. معمولا قطر داخلی قابلمه ها (به سانتی متر) بیانگر سایزآن هاست. مثلا وقتی راجع به قابلمه ای با سایز ۲۴ صحبت می کنیم مقصود قطر آن است که ۲۴ سانتی متر است.
اما اینکه بهتر است در آشپزخانه ی ما چه سایزهایی از قابلمه وجود داشته باشد سئوالی است که خیلی ها جوابش را بر این باور می دانند که اگر یک سایز مثلا ۲۰ و یک سایز ۳۰ داشته باشند کافی است. اما واقعیت این است که ما بسته به نیازمان سایزهای مختلف قابلمه را تهیه می کنیم. اینکه حتما یک قابلمه ی سایز ۳۰ داشته باشیم تا هم برنج به تعداد افراد خانواده را در آن دم بیندازیم و هم وقتی به تعداد بالا مهمان داشتیم در آن غذا درست کنیم فی الواقع باور درستی نیست. قابلمه با سایز ۳۰ مناسب طبخ غذا به تعداد ۱۰ نفر است، اگر برای ۴ نفر در آن برنج دم بیندازیم مقدار زیادی از برنج تهدیگ شده و مقداری از ارتفاع ظرف فقط داغ می شود و عملا بلا استفاده است و این اتفاق عمر ظرف را کوتاه می کند. ضمن اینکه اینگونه از قابلمه بیشتر استفاده شده و دوام کمتری خواهد داشت. اگر سایزهای مناسبی برای هر تعدادی داشته باشیم از هرکدام بنا به نیاز استفاده می کنیم و عمر و دوام ظرف هم بیشتر خواهد شد.
بنا به توضیحاتی که دادیم با توجه به بیشترین نیاز برای انتخاب، دست روی پوشش ها و جنس های مختلفی از قابلمه می گذاریم. اگر الویت شما پخت غذاهایی چون آش، خورش و آبگوشت است بهترین انتخاب قابلمه ای با جنس استیل است. اگر شما غذاهای سرخ کردنی زیاد درست می کنید می توانید تفلون و گرانیت را انتخاب کنید و اگر این ها برای شما الویت نیست و برایتان مهم نیست که بعد از مدتی نچسبی آن از بین برود و درعوض هنگام طبخ و سرخ کردن آسوده خاطر از قاشق های فلزی استفاده کنید سرامیک بهترین گزینه است.
دیدگاه شما
